Prace licencjackie - Pisanie prac licencjackich?

Praca licencjacka to zazwyczaj pierwsze, poważne przedsięwzięcie naukowe, z jakim trzeba się zmierzyć na studiach. Jej jakość dowodzi, czego i w jakim stopniu się nauczyliśmy przez trzy lata, jakie są nasze zainteresowania, na ile jesteśmy w stanie podjąć się rzetelnej, wartościowej naukowo pracy badawczej, co wynieśliśmy ze studiów. Obroniwszy pracę licencjacką, otrzymujemy stopień licencjata, odpowiadający dawnemu bakałarzowi, a to nie byle jaki tytuł – stanowił niższy stopień wprowadzający do kariery naukowej.

Praca licencjacka to nic innego, jak znacznie poważniejsza i szerzej ujęta rozprawka, jakiej pisać uczono nas w gimnazjum. Sztuka polega na tym, żeby postawić hipotezę, udowodnić ją za pomocą właściwych argumentów i wyciągnąć wnioski z naszego wywodu.

Jak się do tego zabrać? Przede wszystkim należy:

1. Wybrać zagadnienie/przedmiot/problematykę pracy licencjackiej, która nas interesuje oraz promotora.
   

   W toku studiów mamy szereg przedmiotów. Niektóre są dla nas ciekawsze niż inne, bardziej zrozumiałe, warte zainteresowania. To na nich należałyby się skoncentrować dokonując wyboru. Przedmioty te wykładane są przez nauczycieli akademickich z konkretnych katedr lub zakładów. Tam też należy poszukać promotora naszej pracy licencjackiej. Zanim wybierzemy naukowca, który pokieruje naszą pracą, warto prześledzić jego zainteresowania badawcze – najczęściej spis publikacji dostępny jest na stronie katedry/zakładu. Można też zajrzeć do serwisu „Ludzie nauki”. Warto też porozmawiać z osobami, które już obroniły licencjat – z reguły doskonale wiedzą, który z nauczycieli akademickich jest życzliwym, pomocnym, kompetentnym promotorem, z którym dobrze się współpracuje podczas pisania pracy licencjackiej. Kiedy mamy już pomysł, jaką tematyką chcemy się zajmować i wybraliśmy promotora, czas:

2. Wybrać temat pracy.
   

   Zanim sprecyzujemy jego ostateczną postać, zastanówmy się, czemu ma służyć nasza praca licencjacka, czego i w jaki sposób chcemy się dowiedzieć. Warto poradzić się promotora, przedyskutować z nim zakres naszych badań i ich kierunek. Musimy pamiętać, że temat pracy ma jasno i jednoznacznie wskazywać na jej zawartość. Na niektórych uczelniach potencjalni promotorzy proponują wstępnie sformułowane tematy prac, dla których poszukują wykonawcy. Trzeba pamiętać, że nawet w takim przypadku warto zastanowić się nad ewentualnymi zmianami i „dopasowaniem” zaproponowanego tematu pracy licencjackiej do naszych zainteresowań. Promotorzy chętnie się na to zgadzają, bo – jak wiadomo – zainteresowanie pracą to połowa sukcesu.
   Na kolejnym etapie działań należy:

3. Zapoznać się z literaturą przedmiotu.
   

   Rzadko się zdarza, żebyśmy pisali pracę licencjacką o czymś zupełnie nowatorskim, o czym nikt jeszcze nigdy nie pisał. Być może znajdziemy publikacje, które nie dotyczą dokładnie problematyki, jaką chcemy sami poruszyć, ale są z nią powiązane. Niekiedy omawiają zagadnienia, jakie będą przydatne w naszym wywodzie. Warto poprosić promotora o polecenie szczególnie istotnych pozycji.

   Zapoznanie się z literaturą przedmiotu jest bardzo ważnym etapem podczas pisania pracy licencjackiej. Po pierwsze, nie ma sensu wyważać otwartych drzwi i badać tego, co już zostało zbadane, a po drugie, warto pamiętać, że są to publikacje autorów mądrzejszych od nas. Nieodwołanie się do nich jest poważnym błędem.

   Poszukiwanie literatury przedmiotu można rozpocząć od przejrzenia zasobów większych bibliotek uniwersyteckich, które z reguły dysponują już katalogami on-line. Można też wpisać w wyszukiwarkę internetową zagadnienie, którymi zamierzamy się zajmować, dopisując wyraz „bibliografia”. W sieci publikowanych jest wiele artykułów naukowych – z reguły w formacie pdf. Sporo publikacji udostępniają biblioteki cyfrowe i portal Ibuk. Internet oferuje też wiele, potrzebnych nam niekiedy dokumentów, na przykład aktów prawnych czy statystyk. Oczywiście pisanie prac licencjackich dopuszcza korzystanie ze stron internetowych, choć należy robić to ostrożnie. Wiele z nich jest bezwartościowych merytorycznie, a nasza praca ma być przecież pracą naukową.

   Po zapoznaniu się z potrzebną nam literaturą, musimy:

4. Dobrać metodę badawczą pracy licencjackiej.
   

   Wybór metody badawczej zależy od tego, co badamy. Z reguły pomocne są tu wskazówki promotora. Metodą badawczą będzie analiza źródeł, na przykład dokumentów, sondaż diagnostyczny, analiza krytyczna literatury zastanej, metoda indywidualnego przypadku, itp. W przypadku nauk przyrodniczych często wykorzystuję się także krytyczną analizę danych zebranych i opublikowanych przez innych autorów, a także – wykonuje własne, krótkie badania i analizuje ich wyniki.

   Wreszcie nadchodzi czas na to, by:

5. Skonstruować strukturę pracy.
   

   Chodzi ni mniej ni więcej o ułożenie planu pracy. Każda praca licencjacka powinna składać się ze wstępu, rozdziałów merytorycznych i zakończenia. Najczęściej w takim opracowaniu obecne są trzy rozdziały merytoryczne. Jeśli wybraliśmy metodę analizy krytycznej, czy analizy źródeł, pamiętać należy, że pierwszy rozdział ma być najbardziej ogólny, ostatni najbardziej szczegółowy. W przypadku metody sondażu diagnostycznego czy metody indywidualnego przypadku, praca licencjacka musi zawierać część teoretyczną (na podstawie literatury przedmiotu) i część badawczą (analizę zebranych przez nas danych).

   Wymogi dotyczące konstrukcji pracy najczęściej są ściśle wskazywane przez każdą z uczelni. Uczelnie określają również sposób formatowania pracy licencjackiej – jaka ma być czcionka, interlinia, rodzaje przypisów, jak ma wyglądać strona tytułowa, jak podpisywać ryciny i tabele.

   Na kolejnym etapie możemy już zacząć:

6. Pisać kolejne rozdziały.
   

   Pisanie prac licencjackich, zgodnie z ich strukturą najlepiej zaczynać od rozdziałów najbardziej ogólnych lub teoretycznych. Po napisaniu wszystkich rozdziałów wyciągamy wnioski i formułujemy je w zakończeniu. Wstęp paradoksalnie, piszemy na samym końcu, pamiętając, żeby wskazać w nim cel pracy, przyczyny wyboru tematu oraz strukturę pracy.

   Na koniec należy:

7. Sprawdzić tekst pod kątem językowo-stylistycznym.
   

   Prace licencjackie napisane pięknym językiem polskim są zdecydowanie wyżej oceniane, lepiej się je czyta, a autor traktowany jest poważniej i przez promotora, i recenzenta.

   Warto też:

8. Sprawdzić, czy praca przejdzie test antyplagiatowy.
   

   Praca licencjacka musi stanowić oryginalne, samodzielne opracowanie tematu.

   Pisanie prac licencjackich zakłada korzystanie z literatury przedmiotu:

   • cytujemy fragmenty różnych pozycji;
   • powołujemy się na opinie różnych badaczy.

   W tym drugim przypadku, należy pamiętać o tym, by parafrazować tekst. Inaczej nasza praca licencjacka uznana zostanie za plagiat. Testy antyplagiatowe z reguły oznaczają jako przepisane skądś teksty, w których pięć kolejnych słów jest identycznych jak w źródle. Dla pewności można skorzystać z serwisu www.antyplagiat.pl.